|
|
intro |
Voorwoord |
|
Elvis Aron Presley,
wellicht de meest gefotografeerde en - na Jezus Christus - de meest
besproken en beschreven figuur uit de wereldgeschiedenis, is voor
ondergetekende steeds een bron van inspiratie geweest. Presley was
een katalysator. Als geen ander wist hij de muziek van zijn voorgangers
te interpreteren op zijn geheel eigen, unieke wijze. Het effect was
verbluffend. Het begin van een culturele revolutie in de muziek, die
zich doorzette in de media en in het sociale gedragspatroon. Andere
artiesten trokken nadien de lijn door, maar Presley's aanhang bleef
groter en loyaler, met vertakkingen in alle lagen van de bevolking.
Bij zijn overlijden in 1977 was Elvis Presley dan ook meer dan 'de
populairste artiest ter wereld'. Zijn naam stond symbool voor een
manier van leven. Een levenshouding die meer dan twintig jaar eerder
gestalte had gekregen.
Ondanks die lange periode aan de top kende het grote publiek Presley
privé echter nauwelijks. Pas na augustus '77 brok kelde de muur van
stilzwijgen af. Snelle biografen pakten uit met sensationele verhalen
en verschillende titels raakten zo wijdverspreid dat de foutieve gegevens
en halve waarheden die ze bevatten een onderdeel werden van de legende.
Ook dag- en weekbladen speelden hier gretig op in. Een tijdlang leek
het zelfs alsof Presley's carrière nooit had bestaan. Alle aandacht
ging uit naar zijn privéleven, dat schaamteloos werd onderworpen aan
verdachtmakingen van het laagste allooi. Het belangrijkste - de muziek
- kwam daarbij flink in de verdrukking.
Die tijd is gelukkig voorbij. Er is nu ruimte voor een ernstige en
objectieve benadering, en dat is het kader waarin Elvis A. Presley
- Muziek, Mens, Mythe perfect past. Dit boek bevat immers niet
de mening van één of andere auteur over Presley, maar biedt wel een
uitgebalanceerde biografie die pas tot stand kwam na jaren van doorgedreven
research en het verzamelen van letterlijk honderden commentaren. Responsible
journalism, kortom. Niet met de bedoeling een bepaalde visie op te
dringen of een theorie te bewijzen, maar open van geest, met ruimte
voor pro's en contra's, en met een massa verschillende invalshoeken.
Heel wat zekerheden worden op de helling gezet in dit boek. Van 'The
king of rock 'n roll' tot Presley's laatste jaren wordt menige populaire
opinie ontkracht, maar... Dat gebeurt niet door toedoen van de auteur
of door één of ander dubieus citaat. Neen, dit is het volledige verhaal.
De feiten zoals ze zich hebben voorgedaan en de reactie erop van Presley,
zijn medewerkers, de pers en zijn fans.
Geen enkel artiest werd zo vaak geïmiteerd en toch bereikte niemand
ooit hetzelfde artistieke en commerciële niveau. Elvis Aron Presley
was niet perfect, niet onfeilbaar, maar wel ontzettend gedreven in
zijn pogingen om het uiterste te halen uit zijn mogelijkheden. Presley
bewees daarmee dat een artiest nog iets anders kan dan lang genoeg
leven om een 'oldies act' te worden. Hij bleef zoeken en andere horizonten
verkennen, ook al werd hij daarin beperkt door zijn succes. Als ik
als auteur aan dit werk één vaststelling heb overgehouden, is het
dan ook dat Elvis Presley één van de meest onderschatte kunstenaars
is uit onze geschiedenis. Om een scheppend genie te beoordelen moet
je zijn volledige oeuvre en hemzelf immers in zijn tijdvak situeren,
zien wat hij daaruit overnam en wat hij eraan toevoegde. Enkel op
die manier is het mogelijk de waarde van zijn culturele bijdrage in
te schatten. Elvis Aron Presley was een uitzonderlijk artiest én een
uitzonderlijk mens. Op de volgende bladzijden staat voor U de deur
op een kier, zodat een onbescheiden blik mogelijk is op zijn leven
en de gebeurtenissen die geleid hebben tot het ontstaan van de grootste
mythe van deze eeuw... |
|
MARC HENDRICKX
|
|
Fragment |
Elvis A. Presley
- Muziek, Mens, Mythe - p 9 |
|
Omdat
R.C.A. vasthoudt aan de planning waarmee éénentwintig jaar geleden
de samenwerking met Presley begon, moeten er drie L.P.'s per jaar
op de markt komen. Hun topartiest zoekt echter steeds minder de studio
op. Sinds 1974 is daarom de Legendary Performer reeks gestart
en werd Pure Gold uitgebracht. Voor '76 staan A Legendary
Performer, Volume 2 en The Sun Sessions op de planning.
Nog altijd onvoldoende, en dus moet Elvis voor nieuw materiaal zorgen.
Aangezien hij het op doktersbevel nog steeds rustig aan doet, worden
verzoeken om in Nashville of in Hollywood op te nemen door hem afgewezen.
R.C.A. besluit dan maar naar Graceland te reizen. Maar voor het zover
komt, vliegt Presley met heel zijn gevolg naar het wintersport centrum
in Vail, Colorado. Het doel? Vakantie. Gedurende achttien dagen rijdt
de groep rond op sneeuwbrommers, wordt er geskied en kan iedereen
zich ontspannen. Toch verloopt lang niet alles even vlekkeloos. Het
skimasker dat de zanger draagt om niet herkend te worden bezorgt hem
een geïrriteerde huid, hij ligt overhoop met Red en Sonny over alweer
een rechtszaak én er komt herrie met Jerry Schilling. Elvis haalt
het in zijn hoofd om in het midden van de nacht van chalet te wisselen.
Schilling weigert niet, maar is Presley's grillen meer dan beu. Hij
verlaat de Memphis Mafia en zal niet meer terugkeren, al wordt de
ruzie wel bijgelegd. Een andere belangrijke gast in Vail is Susan
Ford, de dochter van de president. Het meisje nodigt Presley uit op
een feestje, maar de zanger weigert op de invitatie in te gaan. Op
14 januari woont Presley de begrafenis bij van een bevriende politieagent
in Denver. Hij laat enkele van zijn back-up zangers overkomen om de
dienst te begeleiden en rijdt na afloop samen met de Memphis Mafia
en een paar leden van de politie naar de plaatselijke Kumpf Lincoln-Mercury
verkoper. Ook detective Ron Pietrofeso rijdt mee. Elvis trakteert
zijn gasten op Lincoln's naar keuze, totale kostprijs: 70.000 dollar.
Wanneer Don Kinney van K.O.A. T.V. Denver later bericht over het gebeuren,
voegt hij eraan toe: 'Elvis, als je kijkt, ik zou liever een kleine
sportwagen hebben'. De volgende dag wordt een Cadiîlac afgeleverd
aan de studio! Op 23 januari keert Presley terug naar Memphis. R.C.A.
rijdt apparatuur aan ter waarde van zo'n 200.000 dollar. Technici
plaatsen de nodige microfoons |
|
'Elvis
de nachtsluiper', één van die typische artikels. De primeur is dit
keer voor The Star. |
|
en
instrumenten in Presley's Jungle Room, zo genoemd naar haar inhoud:
speren, tam-tams, dierenhuiden, wat planten en zelfs een waterval.
Al het nodige wordt gedaan om de kamer om te toveren in een opnamestudio,
met verbindingskabels naar de vrachtwagen achter Graceland. Hierdoor
werkt men in feite als bij een concert, waarbij de opnameapparatuur
zich eveneens buiten de zaal bevindt. Van 2 tot 8 februari werken
Elvis en groep aan twaalf nummers. Geen enorm aantal, maar gezien
Presley's tanende gezondheid en de technische problemen die het werken
in de kleine ruimte met zich meebrengt een bevredigend resultaat.
James Burton over de Graceland opnamen, in gesprek met Goldmine magazine:
'Hij kon daar alles zelf bepalen, maar het was niet goed voor de muzikanten.
Elvis riep een sessie bij elkaar om zes uur en daagde pas op om twee
uur 's nachts. Wij waren moe. Niets is zo vermoeiend als niksen. Iemand
zei: 'Laat ons gaan eten', maar een ander reageerde: 'Nee, Elvis kan
vroeg naar beneden komen vanavond'. En wanneer Elvis kwam wou hij
niemand zien geeuwen in een hoekje. Maar wij waren op sinds acht uur
in de ochtend, zijn dag begon nog maar net'. Positief is dan weer
dat Presley erg makkelijk is om mee te werken. Opnieuw Burton: 'Hij
had een fotografisch geheugen voor teksten. Slechts heel zelden moest
iemand de woorden uitschrijven. Elvis leerde ze van de demo in één
of twee keer. Het was uitzonderlijk voor hem om meer dan vier of vijf
takes te doen. Gewoonlijk schrapte hij de song als hij in twee takes
niet klaar was'. Larry Strickland, voor het eerst met Elvis in de
studio: 'De meeste opnamen waren een feest, ook al was het niet één
van zijn favoriete bezigheden. Hij had al zoveel opgenomen... De ene
avond kwam hij naar beneden, klaar om een nummer op te nemen waar
hij heel enthousiast over was. De volgende avond zaten we enkele uren
te praten, T.V. te kijken of te biljarten, en gebeurde er niets. Felton
Jarvis ging naar Elvis met een stapel demo's en Presley maakte zijn
keuze. Daarop kwam Felton naar beneden en liet ons de gekozen demo's
horen. Iedereen bereidde zich voor op zijn gedeelte van het werk.
Wanneer Elvis naar beneden kwam, was alles in gereedheid gebracht.
Hij wandelde binnen en zei: 'O.K., laat ons met deze beginnen'. Elvis
nam zijn microfoon en liep voortdurend rond terwijl hij aan een song
bezig was. In een opnamestudio worden de zangers en muzikanten normaal
van elkaar afgescheiden om te voorkomen dat ze in elkaars microfoon
bijgeluiden veroorzaken, maar Elvis stoorde zich daar niet aan...
hij ging waar hij wou gaan, de technici moesten dat later maar oplossen.
Meestal stond hij recht voor The Stamps. Hij deed ook om het even
wat om het leuk te houden, want opnemen is hard werken en erg vervelend,
dus onderbrak hij regelmatig de sessie even alvorens verder te gaan.
En inderdaad, slechts weinig nummers namen we meer op dan enkele keren,
omdat Elvis zo goed was. Hij kon een nummer als Hurt van de eerste
keer zingen zoals het moest zijn. Ik denk als ik me niet vergis, dat
ze de eerste take gebruikt hebben van Hurt. Hij deed het opnieuw,
maar ze hebben toch de eerste opname genomen. Zo professioneel was
hij. Hij kon een nummer zingen en er een echte Elvis Presley song
van maken in één opname. Overigens, zijn bereik moet volgens mij groter
geweest zijn dan drie octaven. Het was echt merkwaardig... Ik heb
nooit iemand zo horen zingen. Hij kon niet zo laag als J.D. of ik,
maar hij kon wel erg laag in vergelijking met de hoogte die hij kon
halen'. J.D. Sumner voegt eraan toe: 'Elvis hoefde niet langer commerciële
songs op te nemen om populair te zijn. Hij was de grootste. In het
laatste deel van zijn leven nam hij alleen op wat hij wou opnemen'.
Iets wat producer Felton Jarvis beaamt: 'Elvis wilde niet - veertig
jaar oud - de drie-akkoorden songs blijven zingen waarmee hij gestart
was. Hij was geëvolueerd en veranderd, net als iedereen. Elvis
zong wat hij wou toen hij net begon en hij deed nog altijd wat hij
wou. Niemand kon hem verplichten iets op te nemen. Toen hij nog films
maakte moest hij soms nummers zingen waar hij niet van hield omdat
ze onderdeel waren van het scenario.., dat waren situatiesongs. Maar
wanneer het om platen ging deed hij alleen wat hij wou. Je kon hem
een nummer spelen en zeggen: 'Elvis, ik garandeer je dat hiervan een
miljoen platen verkocht zal worden', dat interesseerde hem niet. Het
was geen kwestie van commercieel zijn of 'ik ga dit zingen omdat het
een dikke hit gaat worden'. Dat stadium was hij voorbij. Het geld
dat hij kreeg voor een opname maakte niets uit, hij gaf daar niet
om. Hij wilde enkel zichzelf tevreden stellen door de songs te zingen
die hij wou zingen en te genieten van wat hij deed'. In februari zijn
dat ondermeer She thinks I Stil Care, I'll Never Fail in
Love Again (schrijnend, pijnlijk bijna) en Bitter They Are,
Harder They Fall, alweer een song van Larry Gatlin. The Gatlin
Brothers mogen in '76 overigens een Grammy in ontvangst nemen voor
hun Broken Lady. Er is het fraaie Solitaire van Neil
Sedaka en - vreemd - The Last Farewell van Roger Whittaker.
Presley horen zingen over zijn 'terugkeer naar huis, naar Engeland',
is wel het laatste wat iemand verwacht. Ook de muzikanten kijken raar
op. Ronnie Tutt: 'Het was de enige keer dat ik me kan herinneren dat
Elvis de muziekpartituur van een nummer meebracht. Ik vond het een
vreemde keuze, omdat we er helemaal geen voeling mee hadden. Het nummer
was helemaal niets voor Elvis. We dachten 'Waarom wil hij dit opnemen?'.'
Erg vertrouwd daarentegen is de zanger met Danny Boy, het favoriete
nummer van vader Vernon. Elvis zingt het regelmatig privé, of laat
de eer aan Sherill Nielsen.' Met dit ouwertje creëert Elvis een droefgeestige,
verkillende sfeer. Danny Boy is het meest depressieve nummer
uit zijn oeuvre en vat perfect de gevoelens samen die aan bod komen
in de opgenomen songs.
Enkel For the Heart en Moody Blue ontsnappen hieraan.
Moody Blue, rond het thema van de wisselvallige vrouwelijke
persoonlijkheid, is samen met de meesterlijke remake van Hurt
overigens vlotweg het meest commerciële werk van de sessie. Ook
R.C.A. ziet dat in. Beide songsverschijnen later op singel.
Enkele muzikanten vermelden pogingen tot opname van Twilight Time,
de oude Platters hit. Andere bronnen houden het dan weer op If
You Ever Leave Me, It's Lonely Being King, Loving You, Baby en
I Write the Songs, in '75 een Britse hit voor David Cassidy,
in de V.S. op plaat gezet door Captain & Tenille, Barry Manilow
en anderen. Navraag bij de muzikanten maakt opname van deze nummers
echter hoogst twijfelachtig. Niemand herinnert zich de titels, en
Charlie Hodge merkt terecht op dat Presley nooit een song zou opnemen
met als titel It's Lonely Being King.
Wat wel klopt is dat een paar muzikanten op 8 februari vervangen worden
omdat ze elders verplichtingen hebben. Bill Sanford valt in voor James
Burton, Norbert Putnam komt in de plaats van Jerry Scheff en Bobby
Emmons neemt de elektrische piano voor zijn rekening. Zij begleiden
Presley op Blue Eyes Crying in the Rain, een Acuff/Rose original
én Willie Nelson's eerste C&W nr 1 in 1975. Het nummer
wordt door Felton Jarvis op dezelfde band gezet waarop eerder enkele
takes van America stonden. Die opname is meteen definitief
verloren. Op Blue Eyes Crying in the Rain springt vooral de
uitmuntende bijdrage van Kathy Westmoreland en The Stamps in het oog.
Een miskende parel! Dan is de sessie voorbij.
De roddelpers zit intussen niet stil, en de ééenveertigjarige
'King of Rock 'n Roll' blijft een geliefkoosd doelwit. Zijn overgewicht,
de gebeurtenissen in Vail, het feit dat hij thuis opneemt... U leest
er alles over in de boulevardpers. De gebeurtenissen worden totaal
uit hun context gerukt en opgeschroefd tot en met, maar ja... dat
is nu eenmaal 'The name of the game'. Een ander vreemd verhaal vertelt
Red West later in Elvis: What Happened? (1977). Volgens hem
heeft zijn werkgever het plan opgevat om tijdens de opnamen het centrum
in te trekken en enkele kopstukken van de Memphis' drugwereld om te
brengen. Presley wil op die manier wraak nemen op de kerels die Rick
Stanley aan zijn drugverslaving hebben geholpen. De sessie kan dienen
als alibi. Nog steeds volgens Red kost het heel wat moeite om Elvis
van zijn voornemen te doen afzien. Navraag bij Presley's levende schaduw
Charlie Hodge doet deze even glimlachen....'volslagen onzin!'
Wat er ook van aan is, Elvis heeft in elk geval problemen. Zin gezondheid
wordt alsmaar slechter, zijn afhankelijkheid van medicatie groter.
Op 16 februari zoekt hij William Foote op, een hypnotiseur. Presleyzal
hem vier keer raadplegen. Volgens Foote vertelt zijn beroemde patiënt
dat hij morfine neemt tegen de pijn en quaaludes om te kunnen slapen.
De zanger klaagt erover dat mensen misbruik van hem maken en heeft
emotionele problemen. Foote leert Elvis een ontspanningstechniek aan
die de pijn in zijn maagstreek moet verlichten. Hij brengt hem ook
onder hypnose om zijn zelfrespect op te krikken. Elvis 'werd opgefrist
wakker en maakte aanstalten om weg te gaan', aldus Foote. 'Hij zei
niets over een nieuwe afspraak en ik zette hem ook niet onder druk.
Voor hij mijn kantoor verliet zei hij nog: 'Bedankt dokter. ik denk
dat ik het nu heb. Ik ben misschien in staat om het nu alleen te doen.
ik weet alleen niet of het voldoende zal zijn om mijn medicatie te
vervangen'.'Dan reist de zanger naar Vail, om er de onderbroken vakantie
met enkele weken te verlengen.
Op 17 maart is het tijd voor de eerste toernee in bijna een jaar.
Sinds '74 wordt nog nauwelijks gerepeteerd door Elvis en zijn groep.
Dat hoeft ook niet echt, want iedereen is perfect op elkaar ingespeeld.
Nieuwe nummers worden probleemloos in de set opgenomen. Dit keer liggen
de zaken echter anders. Larrie Londin: 'Ik heb achteraf twee of drie
versies gehoord, dus ik weet niet echt wat er gebeurt is, maar mij
werd verteld dat de groep ermee ophield. De ritmesektie nam ontslag.
Felton Jarvis - voor wie ik gewerkt had met andere artiesten - vroeg
me of ik voor Presley wou werken. dus ging ik naar Graceland. We zaten
daar drie dagen. Elvis kwam niet uit zijn kamer. Wij zaten daar, gingen
terug naar het hotel, en de volgende dag opnieuw. Van vier uur 's
middags tot vier, vijf uur in de morgen. Ik vroeg me af wanneer we
zouden repeteren, want we oefenden wel een paar songs, maar als je
dat doet zonder de persoon voor wie je speelt is het gewoon niet hetzelfde.
Nu, op een avond sta ik om tien uur aan de bar in de squashzaal wanneer
de deur opengaat.... Daar is Presley, in een blauw jumpsuit. Ik had
een paar drankjes vast voor de jongens, en ik kreeg niets gezegd!
Mijn mond ging open, mij brein werkte ... 'Zeg iets',' Hello',...
Presley keek me aan, en zei: 'Ik weet het Londin, trek het je niet
aan, het is O.K.' Hij wandelde me voorbij en ging de trap af. En ik,
tegen mezelf: 'Jij stomme kerel, zeg toch gewoon iets!' Dus ik naar
beneden. Ik gaf David Briggs zijn drankje, Shane Keister kwam binnen,
Jerry Scheff, de gitaristen Billy Sanford en Dale Sellars, en Elvis
vroeg me 'Ken je de intro?' Ik zei: 'Welke?' en Elvis: 'See See
Rider'. Ik zei dat ik hem kende en hij vroeg me om te spelen.
Dat deed ik. Iedereen viel mee in. Hij zong zowat acht lijnen en zei:'OK'.
hij noemde een andere song, For the Good Times of zo, zong
een lijn of tien, liep de trap op en ging buiten. Ik dacht dat hij
naar het toilet ging. Komt Felton binnen: 'O.K. kerels, inpakken'.
Ik vroeg waar we heen gingen, en hij: 'Johnson City, vanavond'. Ik
had geen idee dat we recht naar een optreden gingen! Dus wij allen
naar het hotel, inpakken, en met een limousine naar de luchthaven.
Na ongeveer anderhalf uur kwam Elvis aan boord en vertrokken we naar
Johnson City, voor de eerste show'.
|
Elvis A.
Presley - Muziek, Mens, Mythe - p. 382 - 384
|
|
|